Deze uitgave verscheen voor het eerst in 1992, het verhaal is gebaseerd op de ervaringen van de echte Trudi, de kinderoppas van de auteur, in Nederlands-Indië kort voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Trudi woont met haar ouders, haar broer Leunis en haar zusjes Willy en Marleen in Priok, in een huis dicht bij de zee. Vader is dokter en het gezin leeft welstellend en zorgeloos. Trudi heeft een warme band met het inlands huispersoneel en met baboe Kokkie in het bijzonder. Ze is de jongste van de kinderen en ze vindt het vervelend dat ze soms door haar broer en zusjes niet ernstig wordt genomen. Gelukkig heeft ze haar nichtje Hennie.

Wanneer de oorlog in Nederland uitbreekt en er in de tuin in Priok een schuilkelder wordt gegraven, valt er voor de eerste keer een schaduw op het zorgeloze leventje. In 1942 valt Japan Indië aan. Trudi's ouders vinden het te gevaarlijk om zo dicht bij de kust te blijven wonen en ze verhuizen met het hele gezin naar Batavia. Het enige speelgoed dat Trudi uit Priok overhoudt, is Beer. Hij wordt haar liefste bezit. De oorlog wordt dreigender: de meeste Nederlandse mannen worden gevangengenomen en de vrouwen en kinderen worden naar kampen gestuurd. Trudi's vader mag voorlopig blijven omdat hij dokter is. Aan deze situatie komt echter brutaal een einde wanneer de geheime politie hem arresteert. Enkele dagen later moeten ook Trudi, haar moeder, haar broer en haar zussen naar het Tjideng-kamp. Eerst is Trudi daar wel tevreden want ze kan er opnieuw rustig spelen, samen met haar nichtje Hennie. Langzamerhand verslechtert de situatie: er komen voortdurend mensen bij in het toch al krappe huisje; Leunis moet naar een mannenkamp; het eten wordt schaarser en de reglementen en bijbehorende straffen strenger.

Uiteindelijk breekt er een periode van ontberingen aan, ziekte en dood zijn dagdagelijkse realiteit en de strijd om te overleven staat centraal. In 1945 doen in het kamp geruchten de ronde dat de Amerikanen in aantocht zijn.

Doorheen het verhaal staan de belevenissen en de gevoelens van Trudi centraal. Tijdens de moeilijke oorlogsjaren evolueert ze van kind naar puber. De slechte levensomstandigheden dwingen haar om zich vlugger verantwoordelijk en solidair te gedragen. Beer is voor haar de herinnering aan betere tijden en daardoor ook haar troost in moeilijke momenten.

Vivian den Hollander slaagt er bijzonder goed in om de harde en mensonwaardige leefomstandigheden in het kamp, in scherp contrast met de onbezonnen speelsheid en het optimisme van de jonge Trudi, op een realistische maar respectvolle manier weer te geven in een jeugdboek.

Bijkomende pluspunten voor het boek zijn de verklarende woordenlijst en het nawoord.

De titel, de kaft en de illustraties vormen de zwakke punten. Ze misleiden bij het kiezen op het eerste gezicht: ze zijn te kinderachtig en ze laten vermoeden dat het om een boek voor jongere kinderen gaat. [Marita Van Auwenis] Masquer le texte

Herziene heruitgave van het in 1992 voor het eerst verschenen waargebeurde verhaal van Trudi, een bekende van de auteur, die haar jeugd doorbracht in Nederlands-Indië. Daar woonde ze in de Tweede Wereldoorlog met haar familie in een Japans interneringskamp. Het verhaal wordt verteld in makkelijk te lezen korte zinnen, in veertig korte getitelde hoofdstukjes. De eerste vijf hoofdstukken vertellen over de zorgeloze tijd voor de oorlog. Dan volgt de oorlogstijd, die begint met een gedwongen verhuizing naar de stad en de arrestatie van vader. De opsluiting van de rest van het gezin in het Japanse interneringskamp en de gebeurtenissen hier worden uitvoering beschreven vanuit het perspectief van de jonge Trudi, van haar achtste tot haar dertiende jaar. Haar gevoelens worden prima weergegeven, terwijl emoties toch niet te zwaar worden; goede identificatiemogelijkheden. Met achterin een nawoord van de auteur en een verklarende woordenlijst. Deze herdruk heeft weer een andere omslag dan de heruitgave uit 2012, en bevat voor in het boek een wereldkaart en plattegrond van het interneringskamp. Boeiende kijk op de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië. Vanaf ca. 11 jaar. Masquer le texte

Het eerste wat opvalt aan dit boek is de mooie uitgave met rood linnen rug en een kleurrijke tekening van Annemie Heymans. Op de tekening zie je een meisje van een jaar of acht op een terras aan zee met een knuffelbeer onder de arm. Trudi, zo heet het meisje, woont in 1939 in Nederlands-Indië, nu Indonesië. Ze is dan 7 jaar. Nederland is voor haar het onbekende land van haar grootouders. Trudi’s vader is huisarts, ze heeft nog drie oudere zussen en een broer, een moeder en kookie, de huishulp. Het leven in de tropen is idyllisch. In 1940 krijgen ze bericht dat er oorlog is in Holland. Ze zijn bezorgd voor hun familie daar maar voor henzelf is de oorlog heel ver weg en hun leven gaat zijn gewone gang. Het gevoel van ‘ons kan niets gebeuren’ houdt aan tot 1942. Kort na de aanval op de Amerikaanse vloot in Pearl Harbor, vallen de Japanners Nederlands- Indië binnen. Omdat de Japanse invasie vanop zee verwacht wordt, doet vader zijn gezin verhuizen van de kust naar het binnenland. Meer en meer Nederlanders worden uit hun huizen gedreven en in kampen (getto’s) op elkaar gepakt. Het gezin van Trudi blijft lang ongemoeid. De Japanners gaan zeer brutaal te werk. Ook de Indonesiërs grijpen hun kans om de gehate kolonisator een lesje te leren. Vader wordt eerst opgepakt en kort daarna moet het hele gezin naar een klein huisje in een kamp. De mannen zijn van vrouwen en kinderen gescheiden. Steeds meer mensen worden aangevoerd en moeten intrekken in de al krappe behuizing van de eerdere kampbewoners. Als broer Leunis 15 is, moet hij ook naar een mannenkamp. Nieuws over de mannen komt zelden tot in het vrouwenkamp. Voedsel wordt schaars, urenlang moeten ze op het appèl staan en dwangarbeid verrichten. Veel mensen sterven van uitputting. Trudi slaagt er ondanks de chaos telkens weer in haar beer te redden; hij is haar trouwe bondgenoot in al die zware kampjaren. Het duurt tot eind 1945 eer het gezin herenigd is: totaal verzwakt, maar ze zijn er nog allemaal en dat kunnen heel wat lotgenoten niet zeggen. Met een boot vertrekken ze naar Australië. Het verhaal van Trudi is in de derde persoon verteld, wat het afstandelijker maakt. Maar er is nog een andere reden. Trudi heeft echt bestaan, ze was de oppas van de kinderen van de auteur. Haar teddybeer is er nog steeds, hij kreeg een ereplaats in haar woonkamer. Het is zeker geen lichtvoetig verhaal maar het is duidelijk ingedeeld in korte hoofdstukken gebundeld onder zes jaartallen. Er is een verklarende woordenlijst en de vreemde woorden worden ook vaak in de context uitgelegd. Er staan ook heel veel tekeningen in grijstint tussen de tekst. Al deze dingen maken het verhaal heel toegankelijk. Een aangrijpend oorlogsverhaal uit een ander deel van de wereld.

Masquer le texte