Lichtjaren

Lichtjaren
Commentaires
De troubadour van het triviale
itgeverij De Bezige Bij komt met een kakelverse vertaling van James Salters Light Years, een roman uit 1975. Slimme zet. Sinds het succes van Stoner zijn vergeten meesterwerken dé trend in uitgeefland. Tel daarbij op dat James Salter vorig jaar, op 88-jarige leeftijd, eindelijk doorbrak naar een groot publiek met zijn bestseller All That Is, en je ziet het voor je: de eurotekentjes knallen uit de oogbollen van de uitgevers. Heeft de lezer er ook nog wat aan?
Misschien moet ik eerst maar eens hardop zeggen dat Salter een beetje een overschatte schrijver is. Tot aan zijn succes van vorig jaar waren het vooral collega-schrijvers die met hem wegliepen, wat hem het onuitstaanbare label writer's writer opleverde, de arme man. Dat je succes eruit bestaat dat je collega's met je dwepen terwijl verder geen hond je leest - daar komt het eigenlijk op neer.
Dat dwepen kan soms groteske vormen aannemen. Vorig jaar gingen de Nederlandse schrijvers Ernest van der Kwast en Tommy Wier…Lire la suite
Alles is ijdelheid
James Salter kan niet genoeg worden heruitgegeven en in herinnering gebracht. Al was het alleen om zijn meesterlijke Lichtjaren.
Het is genoegzaam bekend dat James Bond verslingerd is aan Martini's, 'shaken, not stirred' - maar in het échte leven werd de filmheld verslagen door een bonvivant-schrijver: de Amerikaan James Salter (1925-1915). Die berekende dat hij in de loop van zijn lange leven minstens 9000 Martini's had gesavoureerd. En niet alleen Martini's: Moët & Chandon, Saint-Raphaël en gerijpte whisky's figureren prominent op de bladzijden van Salters kleine oeuvre.
In zijn huis in Aspen, Colorado, sierden naakten van Bonnard en ingelijste menu's van Franse bistro's de muren. Salter schreef er overdag en entertainde 's avonds zijn vrienden bij dinertjes - 'avondkledij gewenst'. Met zijn tweede, jongere vrouw schreef hij een boek over eten en de kunst van gastvrijheid. Die vrouw zat in een belendende kamer toen een interviewer van het mannenblad Esquire de 87-jarige romancier vroeg naar zijn mening over monogamie. Salter had het meer voor de Thaise manier, zei hij: 'In Thail…Lire la suite
De terloopsheid der dingen
Plotseling, op zijn 88ste, was James Salter vorig jaar een beroemdheid. Zijn romans, bejubeld door literaire grootheden als Philip Roth en Richard Ford, kreeg hij aan de straatstenen niet gesleten, maar met Alles wat is brak hij internationaal door.Lichtjaren, verschenen is 1975, overklast dat laatste boek in alle opzichten.
Alles aan het leven van Nedra en Viri lijkt perfect. Huis, twee kinderen, geslaagde etentjes met vrienden, vakanties in de zon. Het 'hart van haar bestaan' zijn 'maaltijden, beddengoed, kleren'. Hij, een man met 'een klein talent', is een architect die droomt van roem. Ritueel en plicht zijn de drijfveren van hun verstandige leven.
Onder dat gepolijste oppervlak sluimert een verlangen naar vrijheid, naar een tweede leven. Maar behalve een geheimgehouden affaire gebeurt er weinig en blijven ze moedwillig gevangenzitten in hun huwelijk. Tot in de herfst van hun leven leiden ze een onbetrokken bestaan, zonder gevolgen, alsof er niets aan de hand is.…Lire la suite
Verbluffende levenskunst
De lockdown biedt een goede gelegenheid voor het (her)lezen van klassieke huwelijksromans. Deze week: Lichtjaren van James Salter uit 1975.
De lezer jaloers maken, dat zag James Salter (1925-2015) als taak van de schrijver. Zijn boeken en verhalen barsten van de aantrekkelijke mensen, van exquise maaltijden en seks die het dagelijkse overstijgt. Zo ook zijn meesterlijke roman uit 1975, Lichtjaren, die verhaalt over het huwelijk van Nedra en Viri Berland. Met hun twee dochters bewonen ze een landhuis aan de Hudson, nabij New York. Zij is prachtig, elegant (of, zoals Salter het schrijft: "ze is verwant aan in de steek gelaten heiligen"), hij is een hoogst romantische architect met nul besef van geld. Hun leven een aaneenschakeling van diners en feestjes die excelleren in goede smaak, een rijk leven, innig verstrengeld met dat van hun kinderen.
Als kunstenaars, artiesten storten de Berlands zich op kerstmis, Pasen, op verjaardagen. Ze verzinnen verbluffende verhalen, theaterstukken en goochelshows, maken de meest fabelachtige tafelkleden en adventskalenders. "Hoe ben je ooit over dit alles heen gekomen", vraagt het…Lire la suite