In haar debuutroman Vienna vertelt Eva Menasse de geschiedenis van drie generaties van een joodse Weense familie die tuk is op het vertellen van verhalen. Dat maakt dat dit boek een schatkamer aan knotsgekke, ontroerende en pijnlijke anekdotes biedt, maar Vienna is meer dan alleen maar een familiekroniek opgebouwd uit een opeenvolging van verhalen. Het is een boek over de kracht en de macht van het vertellen zelf. De familieverhalen creëren immers een beeld van de geschiedenis en zo een identiteit. Wanneer de jongste generatie echter geen genoegen meer neemt met de vermakelijke familieanekdotes en een aantal privémythen niet meer zomaar voor waar aanneemt, wordt duidelijk dat verhalen de geschiedenis ook kunnen vertekenen. Al snel blijkt echter dat om dichter bij de waarheid te komen, er enkel nog meer verhalen toegevoegd kunnen worden.

De ik-verteller lijkt in Vienna de biografie van haar vader te schrijven, want zijn leven is de rode draad die door alle verhalen loopt. Het boek opent met zijn geboorte, vertelt over zijn oorlogsjaren in Engeland, zijn succes als profvoetballer en zijn activiteiten nadien tot op de dag van vandaag. Toch is dit slechts schijnbaar het onderwerp van dit boek. Eigenlijk gaat het om de jongste generatie die haar eigen identiteit tracht te begrijpen aan de hand van de familiegeschiedenis zoals die steeds is doorgegeven. Het boek is een geheel van herinneringen van de vertelster aan de familieverhalen. Door die nu opnieuw te vertellen, blijkt dat er verschillende interpretaties mogelijk zijn die het beeld van een gemoedelijke familie verstoren. Was het opdissen van de verhalen vroeger de aanleiding voor een gezellig samenzijn, nu roepen ze vooral vragen op. Hielden de familiemythes de stam vroeger bij elkaar, nu worden ze kritisch ter discussie gesteld, wat tot het uiteenvallen van de familie leidt. De kleinkinderen definiëren zich niet langer als familielid, maar nemen elk stelling ten opzichte van een bepaald aspect van het verleden van de familie en trachten daarmee in het reine te komen.

Met veel humor en duidelijk vertelplezier laat Eva Menasse uit de mozaïek aan verhalen een beeld van een familie verschijnen, waarvan nooit duidelijk is of dit nu de waarheid is of een particulier ingekleurde herinnering. Daarmee stelt ze het vertellen zelf ter discussie, zonder daarvoor afstand te moeten doen van het vermakelijk vertelde verhaal, wel integendeel. Ook stilistisch is dit boek een proeve van meesterschap. Het lukt Menasse door haar vlotte manier van schrijven en doordat ze de anekdotes met uitweidingen en kleinere verhalen lardeert, haar boek te laten overkomen als de mondeling overgeleverde familiegeschiedenis. Vienna is een heerlijk fantasierijk en intelligent boek, een genoegen om te lezen. [Carl De Strycker] Masquer le texte

Deze autobiografische familieroman is een indringend tijdsdocument dat zowat de hele 20e eeuw beslaat. Het verhaal gaat over een Weense familie die gedeeltelijk joodse wortels heeft. Dat joodse aspect werd in het begin van de eeuw goedmoedig geaccepteerd. In de Nazi-tijd werd het een probleem dat tot gruwelijke gevolgen leidde. Na de Tweede Wereldoorlog werd het jood-zijn aanvankelijk weggedrukt. De latere generaties stellen echter indringende vragen en sommige familieleden bekennen zich -mede door de kwestie Israël- tot een belijdend jodendom. Voor de familie brengt dit intern hevige spanningen met zich mee. Eigenlijk speelt tegen de Weense achtergrond steeds de wereldpolitiek mee, terwijl de gebeurtenissen juist uiterst concrete alledaagsheden zijn. De waarde van het boek ligt hierin dat het ook bij de lezer vragen oproept. Ondanks de goede vertaling moet men echter wel de nodige kennis van de 20e eeuw en van het typisch Weense leefklimaat hebben om het boek te kunnen genieten. Kleine druk. Masquer le texte