In de ecologisch verantwoorde theatervoorstelling 'Don Kyoto' ontpopt creatieve duizendpoot Dimitri Leue (geb. 1974) zich tot een ware groene ridder: slechts gezeten op een eenvoudig rijwiel produceert hij eigen energie. Saillant detail: op diezelfde fiets trekt Leue door het Vlaamse landschap, van het ene naar het andere cultuurcentrum, meer dan 2000 km in totaal. De schriftelijke bewerking van Leues voorstelling vindt zijn neerslag in de gelijknamige jeugdroman, een zelfverklaarde aanklacht tegen milieuvervuiling en een politiek pleidooi tegen extremisme.
Behalve theatermaker, acteur, regisseur en kernlid van 'De Kakkewieten', verdiende Leue reeds zijn sporen in de kinder- en jeugdliteratuur. Zijn debuut Lodewijk de koningspinguïn (De Leeswelp 2004, p. 361), een dromerig relaas over een naïef-romantische koningspinguïn, werd lovend onthaald door critici, al waren het toch vooral de illustraties van Sabine Clement die de bijwijlen onbeholpen tekst overeind moesten houden. Daarna volgden nog Even gelukkig (De Leeswelp 2006, p. 247), een bundel met 13 liefdesverhalen en Gaande weg: reis rond het leven in 33 dagen (De Leeswolf 2007, p. 718) een samenwerking met fotograaf Stef Stessel.
In Don Kyoto, een 'roman' van nauwelijks 60 pagina's slaat Leue resoluut een andere weg in, en ent hij zijn verhaal ? hoe kan het ook anders met zo'n ronkende titel ? op Cervantes' alomgeprezen parodiërende epos. De originele Don Quichot ? een parodie op de populaire ridderromans ? wordt door literatuurwetenschappers nog steeds beschouwd als de eerste grote Europese roman, omwille van zijn bijtende satire op de (ridder)roman, humoristische intermezzo's en de tegenstelling tussen geest en lichaam (verbeeld door Don Quichot en z'n knullige knecht). Het lijkt dan ook onbegonnen werk om de verhaallijn en thematische aspecten van een literair meesterwerk van om en bij de 1200 bladzijden te herleiden tot een boekje van nauwelijks 60 pagina's.
In 12 korte hoofdstukjes, voorzien van voor- en nawoord, staat de absurde queeste van Don Kyoto, alias Werther Knudde centraal. Als gevolg van langdurig tv-kijken, haspelt onze anti-held allerhande nieuwsberichten, documentaires en films door elkaar. In deze verwarde zijnstoestand herdefinieert Knudde zijn levensdoel: "Vanaf nu ben ik Don Kyoto, de geheim agent, en ik ga naar Brussel om de heilige stier, Djambo, te bevrijden. Ik breng hem naar New York, daar sterven de mensen niet meer, dus is de kans groot dat stieren er ook lang leven." De transformatie van het hoofdpersonage vindt echter al te bruusk plaats, en wordt bovendien onvoldoende gemotiveerd. Meteen valt ook een eerste stilistische zwakte op: Leue verliest zich al te vaak in gewild humoristische passages en onbeholpen breedsprakigheid. Woordspelletjes worden eindeloos uitgesponnen, het ontkrachten van maatschappelijk aanvaarde clichés gebeurt inhoudsloos: "Nee ook tegen geitenneuker zeggen tegen een moslim. Dat is niet grappig. Dat is niet grappig voor moslims die geen geitenneuker zijn. En ook niet grappig voor geitenneukers die geen moslim zijn maar bijvoorbeeld Jood. Dat is zeker niet grappig voor die geit".
Pas als Don Kyoto z'n knecht Jantje Panda (een flauwe en al te makkelijke verbastering van Sancho Panza) leert kennen, krijgt het verhaal enige vaart. Beide groene ridders ontmoeten personages van divers pluimage, zoals de stier Djambo, agressieve voetbalhooligans, een kluizenaar en een student met zelfmoordneigingen. Allemaal worden ze herleid tot voorspelbare en eenzijdige typetjes. Tussen de vele ontmoetingen door ziet de auteur zijn kans schoon om beschouwingen in te lassen over de islam, boeren in Nieuw-Zeeland, de schrijnende milieuvervuiling etc. Deze betogen worden als monologen van Don Kyoto verpakt, slecht sporadisch onderbroken door een humoristische of spitsvondige opmerking van Jantje Panda. Het ontaardt al te vaak in vrijblijvend geëmmer, zonder inhoud of clou, zodat een als ironisch bedoeld opmerking helaas bewaarheid wordt: "Ik heb u gewaarschuwd dat dit verhaal niet zou uitblinken qua humor en vertelstijl en dat valt te betreuren."
Na het verlies van hun kostbare bezit, de stier Djambo, gooien beide heren het over een andere boeg: vanaf nu zullen ze ten strijde trekken voor meer windmolens. Ze forceren een inbraak in het huis van de minister van Milieu en knevelen diens dochter. Uiteraard doorziet de minister het obscure tweetal, maar biedt hun desondanks een job als adviseur op z'n kabinet aan. Net als in het originele werk loopt het verhaal voor Don Kyoto, als tragische anti-held, slecht af. Een inderhaast toegevoegd nawoord blijkt slechts een gewild humoristische aanklacht tegen de auto, vol flauwe boutades.
Het resultaat is een ongeïnspireerde en gewild humoristische aanklacht tegen de milieuproblematiek. De goedbedoelde boodschap wordt in eindeloze monologen verpakt. Het blijft een lovenswaardige actie van Leue om de schijnbaar onoplosbare milieuproblematiek onder de aandacht te brengen. En misschien slaagt hij daar met z'n opvallende theaterstuk 'Don Kyoto' ook wel in. Het bijbehorende boekje kan je echter best zo snel mogelijk vergeten. [Jürgen Peeters] Masquer le texte

De naïeve, zonderlinge, aan tv-kijken verslaafde jongere, Werther Knudde, alias de dolende ridder Don Kyoto, trekt, gekleed in het groen, op zijn fiets ten strijde voor 'de duurzaamheid der dingen'. In gezelschap van zijn kompaan, Jantje Panda, ageert hij tijdens een opeenvolging van wisselende hilarische en intrieste voorvallen tegen, in zijn ogen, overdadig consumeren door de maatschappij. Hun ecokruistocht eindigt met de gijzeling van de dochter van de minister van milieu, waarmee ze intensivering van de bouw van windmolens willen afdwingen. Ludieke, met enige knappe vondsten doorspekte, maar bij tijd en wijle ook wrange aanklacht tegen de vervuiling van de aarde in de breedste zin van het woord, waarbij vooral de auto op de korrel wordt genomen. De tekst, in korte zinnen met veel dialogen en een duidelijk aanwezig alwetend auteur (bekend Vlaams acteur en regisseur), volgt de gesproken tekst uit het scenario van de gelijknamige solovoorstelling. Brede marges en een ruime interlinie zorgen voor een rustige bladspiegel. Selectieve navolging van het klassieke verhaal 'Don Quichotte' van Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616), om enige hedendaagse problematieken op eigentijdse wijze aan de kaak te willen stellen. Vanaf ca. 14 jaar. Masquer le texte

Na een comateuze ervaring, verandert Werther Knudde zijn naam in Don Kyoto. Samen met zijn kompaan Jantje Panda, trekt hij erop uit om de wereld te redden. Deze groene ridder neemt het op voor het milieu en voor de duurzaamheid der dingen. Hij is een beetje dwaas, wordt al snel teleurgesteld en komt in de problemen. De twijfel slaat toe en soms is hij de waanzin nabij, maar hij geeft de moed en al zekerzijn idealen niet op. Dit flinterdunne boekje is een heerlijke parodie op de wereldklassieker Don Quichote van Cervantes. Don Kyoto is een man die vecht voor zijn idealen. De naïviteit van deze eco-strijder en de manier waarop hij vecht vóór windmolens, tegen energieverspilling en CO2-uitstoot is ontroerend. De simpele oplossingen die hij voor de problemen in de toekomst poneert, doen de lezer stilstaan bij de vraag wat hijzelf kan bijdragen. Het verschil moet elk van ons maken! Het verhaal is een aanklacht tegen onze consumptiemaatschappij, triest en komisch tegelijk en het leest als een trein. Het boek is de neerslag van de theatervoorstelling van Dimitri Leue, die op zijn zelfgemaakte ros door het Vlaamse land trekt om overal zijn stem te doen horen over de opwarming van de aarde. Schitterende titel overigens die, samen met de helgroene kaft, dadelijk de teneur weet te zetten.

Masquer le texte