Dennis Lehane (1965) behoort, samen met Michael Connelly, George Pelecanos en Jess Walter, tot de top van de hedendaagse Amerikaanse misdaadliteratuur. Boeken van hem worden verfilmd, hij schreef mee aan scenario's voor de maffiareeks Boardwalk empire en The wire. Zijn eerste eigen filmscenario The drop werd in Hollywood verfilmd door Michaël R. Roskam, de Vlaamse regisseur van Rundskop. Zijn jongste reeks is opgebouwd rond het intrigerende personage Joe Coughlin, de zoon van een New Yorkse flik die voor een leven in de misdaad kiest.Verloren wereld is het perfect zelfstandig te lezen derde deel in die reeks na het briljante De infiltrant en Nachtleven, dat op dit moment door Ben Affleck wordt verfilmd.

Joe Coughlin is beland in Florida, waar hij de 'consigliere' is geworden van de maffiabaas Dion Bartolo. Het Italiaanse woord consigliere betekent letterlijk raadgever. Hij is de rechterhand van de peetvader, een man die vaak advocaat is en zich dus niet zozeer met het vuile werk, maar met de legale kant van de illegale acties bezighoudt. Dat klinkt contradictorisch, maar naar de buitenwereld is hij een eerbare zakenman. Binnenskamers is hij de vertrouwensman die de onfrisse praktijken van de maffiabaas - of het nu om wapen- en drugshandel of prostitutie gaat - van een legale en eerbare façade helpt te voorzien. Maffiosi beweren altijd dat ze in de grond fatsoenlijke en eerlijke zakenlui zijn die niet meer dan andere bonafide zakenmannen de wetten van het land naar hun hand zetten. Alleen gebruiken ze daarbij nogal doortastende middelen, waarbij grof geweld niet wordt geschuwd.

Verloren wereld speelt zich af in 1943. Joe Coughlin beweegt zich in Tampa en Miami zonder problemen tussen de benedenwereld van de maffia en de bovenwereld van de grote industriëlen. Voor de buitenwereld is hij een gerespecteerd zakenman met een uitgebreid netwerk. Hij kent iedereen binnen de magistratuur, bij de politie en in de zakenwereld is erin geslaagd om zijn handen proper te houden. Toch komt hem het nieuws ter ore dat er een prijs op zijn hoofd staat.

De enige fout die Coughlin maakt, is dat hij denkt dat hij van onschatbare waarde is, zowel voor de maffia als voor de politici en industriëlen. Niemand heeft een netwerk als hij en kent zoveel geheimen. Waarom zou iemand dan de 'kip met de gouden eieren', zoals iemand hem noemt, willen slachten?

Oog om oog

Misdaadverhalen rond maffiafamilies zijn een goudmijn voor een getalenteerde schrijver die niet alleen een spannende misdaadplot wil ontwikkelen, maar ook morele vragen rond macht, eer, ambitie en wraak niet uit de weg wil gaan. De bloedband is in een maffiafamilie belangrijker dan welke andere link ook. Hoe gewelddadig hun acties ook zijn, ze hanteren een erecode die gebaseerd is op vertrouwen, respect en gehoorzaamheid aan de pater familias, de don. Wie dat gebod overtreedt, belandt met zijn voeten in een bak cement op de bodem van een rivier. Als een lid van de familie wordt gepakt, kan wraak niet uitblijven.

Lehanes verhaal is klassiek in al zijn geledingen, maar hij schrijft prachtig over vaders en zonen. Coughlins vrouw is overleden en hij moet zijn vroegwijze tienjarige zoon alleen opvoeden. Joe's dilemma is hoe hij zijn kind de juiste morele waarden kan bijbrengen als hij zelf midden in een wereld zit waarin 'oog om oog, tand om tand' het devies is. Er zit een briljant hoofdstuk in waarin vader en zoon terwijl ze naar een begrafenis rijden een gesprek hebben. De zoon vraagt hem waarom hij tegen zijn schooljuf niet mag zeggen dat haar nepkapsel lelijk is. Een leugentje om bestwil mag best, zegt de vader. Zeker als je de juf voor je wil winnen. Knipoog. Tegelijk beseft hij dat in zijn wereld de leugen regeert, niemand eerlijk is, je altijd over je schouder moet kijken en vooral je zogenaamde vrienden in de gaten moet houden.

Hoe ga je om met het inzicht dat wat je doet fout is maar je tegelijk geld, macht, aanzien en plezier verschaft? Een psychopaat kan schuldgevoelens zonder problemen naast zich neerleggen. Maar hoe doet een redelijk 'normaal' mens dat, iemand die veeleer toevallig in het foute leven is gerold? Hoe verantwoord je fundamenteel fout gedrag tegenover je tienerzoon die je wil behoeden voor de demonen die je eigen leven teisteren? 'Misschien is het zo dat mannen zoals wij, juist om mannen zoals wij te zijn, voor eeuwig hun gemoedsrust opofferen.'

Verloren wereld is een prachtige proeve van wat Lehane met een klassiek misdaadverhaal vermag. Hij schrijft prachtige dialogen en creëert overtuigende personages. Een misdaadverhaal kan grote literatuur zijn. Daarvan is Verloren wereld is een bewijs.

DENNIS LEHANE

Verloren wereld.

Vertaald door Bert Meelker, Ambo Anthos, 286 blz., 19,99 euro (e-boek 12,99 euro). Oorspronkelijke titel: 'World gone by'.

De auteur: een van de beste Amerikaanse misdaadauteurs, met een dozijn boeken en een stel scenario's voor gevierde tv-series en films op zijn conto.

Het boek: maffia-epos dat zich afspeelt in Florida in 1943.

ONS OORDEEL: Lehane verbindt misdaad en moraal op een pakkende manier.

John Vervoort ■

Masquer le texte

Dit zelfstandig te lezen vervolg op 'Nachtleven' pikt de avonturen van gangster Joe Coughlin zeven jaar later weer op. Het is 1943 en Joe woont met zijn inmiddels negenjarige zoontje nog steeds in Tampa, Florida. Hij is een succesrijk zakenman en weldoener geworden, maar daarnaast ook raadsman van een van de grote maffiafamilies. Gerespecteerd door iedereen dus, maar – blijkt al gauw – niet geliefd bij iedereen. Hij wordt gewaarschuwd dat er een huurmoordenaar achter hem aan zit, maar wie of waarom weet hij niet. Joe, wiens vrouw, de moeder van zijn zoontje, jaren geleden omkwam bij een eerdere moordaanslag op hem, zet alles op alles om er achter te komen wie het op hem voorzien heeft en waarom. Uitstekende, harde psychologische misdaadroman met een redelijke plot, fraaie dialogen en een mooi neergezette hoofdpersoon voor wie de lezer sympathie opvat, gangster of niet. Lehane (1956) heeft zijn sporen verdiend in het hard-boiled thrillergenre dat de traditie voortzet van schrijvers als Dashiell Hammett en Raymond Chandler uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Zijn werk krijgt meestal vier of vijf sterren in Vrij Nederland, een aantal van zijn boeken is verfilmd (onder andere 'Mystic River', 'Gone', 'Baby Gone', 'Shutter Island'). Masquer le texte