Beckett was 26 toen hij deze tekst schreef, vooralsnog een figuur met nauwelijks enige betekenis binnen de literaire context van zijn tijd, met amper enkele gedichten, kortverhalen en essays op zijn naam. Ondanks vele pogingen werd geen enkele uitgever bereid gevonden zijn eerste roman te publiceren. Censuur was een belangrijke reden. Het woord 'onfatsoenlijk' was nadrukkelijk aanwezig in de evaluaties. Andere lezers meenden een te overheersende invloed van Joyce te ontdekken. Een oudere, geëvolueerde Beckett erkende het belang van deze overvolle tekst, die zo ontzettend verschilt van zijn latere werken, maar zorgde ervoor dat hij pas na zijn dood door het grote publiek ontdekt kon worden, op de enkele fragmenten na die in More pricks than kicks (1934) werden opgenomen. Waarschijnlijk is de duidelijk autobiografische inslag van het werk hier niet vreemd aan.
De lezer die aan Droom van matig tot mooie vrouwen begint weze gewaarschuwd... een gemakkelijke tekst is dit zeker niet. (Niet dat we dit bij Beckett echt verwachtten.) Het is niet de schavende, met weinig woorden treffende vroege Joyce die model heeft gestaan, maar de exuberante, allesomvattende woordknutselaar van Ulysses en Finnegans wake. Ook bij Beckett puilen de pagina's uit van de eruditie en talige ontdekkingen. Maar gelukkig hebben beiden ook hun (Ierse?) gevoel voor humor een belangrijke plaats gegeven.
Becketts vroege tekst is onmisbaar voor een inzicht in de jonge schrijver en vele elementen vinden hun weerklank in latere teksten, maar naast een interessant studieobject met het oog op Becketts "volwassen" werk, is Droom van matig tot mooie vrouwen ook een uiterst boeiende, zij het soms erg compacte en lichtelijk ongelijke literaire prestatie op zich. Het hoofdpersonage verdedigt een exuberante woordenvloed: "In de uniforme, horizontale schriftuur, voortstromend zonder oneffenheden van de stilist, stuit je nooit op de parel. Maar de schriftuur van bijvoorbeeld Racine of Malherbe, verticaal, diamanté, is pokdalig en bestekeld, nietwaar, van sprankeling."
Deze picareske roman gaat over de jonge Belacqua, zijn reizen door Europa, en vooral zijn liefdes. Eerst en vooral is dat de "sloor van een meid, Smeraldina-Rima geheten", "schoon louter van snuitwerk" uit "Duitslands bloementuin". Na aan haar te zijn ontsnapt belandt Belacqua tijdelijk bij de "hoogst baarmoederlijke", fatale, "pyrogene" Syra-Cusa. Uiteindelijk komt hij opnieuw terecht in "het zompige Dublin", zijn geboortestad, bij zijn tweede "prima donna", de Alba.
Droom van matig tot mooie vrouwen is een hoogst experimentele roman. Personages die nog niet voorgesteld zijn, passeren plotseling. Allemaal hebben ze vreemde, bijna allegorische namen zoals de Mandarijn, de Pool Beer of Nemo, die "iets betekenen of ertoe te bewegen zijn iets te betekenen. Het is te hopen dat ze daartoe te bewegen zijn." Chronologisch schiet het 'verhaal' heen en weer. Ook de verteller zelf is zich bewust van de moeilijkheden. Na enkele pogingen op de eerste bladzijden geeft hij toe: "De kern van de zaak is dat we niet goed weten hoe we dit verhaal moeten aanvatten. Het is mogelijk dat sommige van onze creaturen braaf hun kunstje zullen vertonen zonder lastig te worden. Het is zeker dat anderen dat niet zullen doen." Halverwege het verhaal verklaart hij: "De enige eenheid in dit verhaal is, God sta ons bij, een ongewilde eenheid".
De rijkdom van het boek heeft ook veel te maken met zijn taal. De lezer wordt meegesleept door Becketts pure plezier in het creëren en combineren van woorden en uitdrukkingen. Maar net omdat de originele Dream of fair to middling women zo moeilijk is, is het extra interessant om nu een goede vertaling bij de hand te hebben, die Becketts bijwijlen obscure Engelse woordenschat iets toegankelijker maakt. Het plezier in de taal blijft echter behouden, en wordt overgebracht op de lezer. Anneke Brassinga verdient het om samen met de meester hier vernoemd te worden. [Ingeborg Landuyt] Hide text

Eén man, drie vrouwen. En allemaal jong. Alleen een Samuel Beckett (1906-1989) die nog niet zijn latere wereld had gevonden, namelijk die van 'Wachten op Godot' van na de Tweede Wereldoorlog, kan over dat onderwerp een roman hebben geschreven. Inderdaad gaat het hier om zijn eerste roman, geschreven in 1932 toen Beckett 26 jaar was en onder invloed stond van zijn landgenoot James Joyce, die óók naar Parijs was uitgeweken. Eén man, drie vrouwen, maar ook taal en literatuur. Want de roman, die zich in verschillende Europese landen afspeelt, is ook een overdadig spel met de talen en literaturen van die landen. Meer dan het verhaal, dat een grillig verloop kent, is dat het bijzondere van dit tegelijk speelse, opstandige, barokke en moeilijke boek. De roman is in 1993 posthuum gepubliceerd in het Engels* en nu met veel aandacht grandioos vertaald naar het Nederlands. Normale druk.