Handleidingen voor het opgroeien
Kolet Janssen bracht bij Davidsfonds/infodok al enkele leerrijke informatiefboeken uit, die op een gemakkelijke, maar vooral herkenbare manier de grote 'mysteriën'van het leven blootleggen. Zo besprak ze in haar vorig boek de werking van de hersenen (Mag ik even je hippocampus zien?, 2006) en nu heeft ze het over de verschillen tussen jongens en meisjes. Natuurlijk is 'de andere sekse' voor deze doelgroep (9-tot 15-jarigen) een onderwerp dat hen uitermate boeit en waarover ze alles willen weten. De boeken hebben een samenzweerderige toon en ik moet zeggen dat mijn dochter van 11 ze allebei in een mum van tijd heeft verslonden. De hippe lay-out en de illustraties van Benjamin Leroy (voor het jongensboek) en Sabien Clement (voor het meisjesboek) maken deze boeken al bijzonder. Geen kneuterige verhaaltjes in nette tekstalinea's, maar een tekst met pit in een lay-out die lijkt te bewegen door 'knipsels' met scheve randen, versierd met dwarslijnen of tekstbalken in een andere kleur.
In het deel over de jongenswereld verneemt de lezer alles over de vooroordelen die nog altijd heersen. Vrouwelijke chauffeurs blijken in realiteit niet altijd brokkenpiloten, meisjes zouden een sterkere overlegcultuur hebben, jongens durven hun gevoelens niet goed te tonen. In een volgend hoofdstuk worden 'bepalende factoren' voor het jongensmodel toegelicht, zoals het hormoon 'testosteron' of de rol van de vaderfiguur. Er wordt ook uitgelegd wat homoliefde is. Vervolgens lezen we over de lichaamstaal van jongens én de binnenkant van een jongenshoofd. Jongens zouden slordiger, botter, luier en stoerder zijn. De vooroordelen ljiken nu zelf het overwicht te krijgen. Voor de directere stijl van de mannen wordt verwezen naar het rollenmodel van de oertijd. Tja, ik heb het ook al eerder gelezen, maar dit hoofdstuk brengt toch wel wat zwart/wit-feiten die op weinig gestoeld zijn. Op een heel toegankelijke en spontane manier wordt informatie over de seksualiteit en lichamelijke veranderingen bij puberjongens overgebracht. Maar ook gewone jongensdingen vinden hier een plaatsje: een zakmes, een gameboy, skaten en een BMX horen evenveel bij jongens als die andere moeilijkere, bespreekbare dingen. Heerlijk hoe dit boek daar zo relativerend, maar toch ernstig genoeg mee omspringt. Ten slotte vindt de lezer uitspraken over jongens, die zowel van jongens als meisjes afkomstig zijn.
Het meisjesboek heeft wel een trendy roze flap, maar de dwarse lay-out en gekke figuurtjes die hun lichaamsgrenzen lijken te verkennen, suggereren een minder traditionele inhoud. Het eerste hoofdstuk spint in op de geslachtschromosomen die door de man worden bepaald, op de verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke baby's, op hun verschillende kledij. Verder worden de belangrijkste lichamelijke verschillen, eenmaal het jonge meisje begint te puberen, toegelicht. Menopauze, maandstonden en voorbehoedsmiddelen worden uitgelegd, maar ook de verschillen in hersenwerking komen aan bod, net als de seksegebonden factoren in de opvoeding. Stoere jongens en schattige meisjes worden nu eenmaal een beetje 'gekweekt'. Gelukkig bestaan de clichébeelden in werkelijkheid nauwelijks meer. Er wordt ingehaakt op de traditionele studierichtingen en het rollenpatroon, soms nog een vicieuze cirkel. Het hoofdstuk 'Samen sterk' bestudeert vrouwenrelaties, maar ook het vrouwelijke omgaan met macht, geweld tegen vrouwen, enz. In 'Meisjesdingen' worden het eerste behaatje, de groei van de borsten, de menstruatie, het ontharen besproken, maar ook gewone dingen als een lippenstift, damesfiets en de handtas. Het hoofdstuk met uitspraken over meisjes neigt wat naar het 'Flair'-niveau, maar het is ook leuk om in andermans gedachten te grasduinen.
Beide boeken eindigen met 'interactieve pagina's', waarop meisjes of jongens op invulbladen of in tabellen kwijt kunnen wat hun passie is of waaraan ze een hekel hebben, wie hun vrienden zijn, wat ze doen in hun vrije tijd en er is ook een fotopagina voorzien.
Erg leuke boeken die hun doelpubliek niet zullen missen. [Hilde Lauwers] Hide text

Deze gids (vierkant formaat) voor pubermeisjes bevat een verzameling antwoorden en informatie over de veranderingen in lichaam en geest en manieren hoe je daarmee om kunt gaan. Ook kleding, make-up, omgang met jongens en meisjes en uitspraken en vragen van meisjes komen aan de orde. Duidelijke informatie: eenvoudig, to the point en leuk. Heel veel geestige zwart-wittekeningen ondersteunen en verluchtigen de tekst; oude en nieuwe wijsheden larderen het geheel. De tekst, in een vrij klein lettertype, en soms ook de illustraties staan in ongelijke gekleurde kaders over de pagina's. De pagina's zelf zijn gedeeltelijk gekleurd; het kleurengamma is donkerpastel, zwart en ecru. Een aantrekkelijke eenheid; bij ieder item zijn de kleuren op elkaar afgestemd. De laatste pagina's zijn bedoeld om eigen gegevens van de lezer in te vullen. Een prettig leesbaar informatief boek met opvallend rose omslag voor meisjes vanaf ca. 11 tot 15 jaar. In dezelfde opzet verscheen 'Handleiding voor jongens'*.

Kolet Jansen schreef eerder al boeken over flirten en seks voor jongeren, en die moeten in de smaak gevallen zijn want hier zijn er nog twee: één voor jongens en één voor meisjes. Het boek over meisjes is erg informatief; het eerste hoofdstuk ‘hoe word je een meisje?’ is een heuse les biologie, behoorlijk gedetailleerd. Nogal moeilijk ook, maar aangezien dit een soort naslagwerk is, hoef je niet meteen alles te lezen, je kan ook gewoon grasduinen. De volgende hoofdstukken gaan respectievelijk over opvoeding en verwachtingen ten aanzien van meisjes, verschillen tussen jongens en meisjes, meisjesdingen als borsten en menstruatie maar ook hoge hakken en shoppen. De informatie in dit eerste deel is heel genuanceerd, tegelijk wetenschappelijk en toch toegankelijk. Hierna volgt een hoofdstuk met uitspraken over meisjes. Die heeft Kolet Jansen verzameld in een aantal scholen, waar ze jongeren van beide geslachten enkele vragen gesteld heeft als: ‘wat kunnen jongens beter dan meisjes?’ Of ‘vind je het leuk om een jongen/meisje te zijn?’ Dan volgen er nog een paar pagina’s met een overzicht van woorden en uitdrukkingen waar vrouwen of meisjes in figureren om te eindigen met de zgn. interactieve pagina’s. Die doen denken aan vriendenboekjes: kinderen kunnen er hun hobby’s, lievelingskleur, inrichting van hun kamer enzomeer noteren, en foto’s van zichzelf in verschillende levensfasen opplakken. Het laatste deel van het boek is een beetje een stijlbreuk. Na het serieuze, diepgravende, informatieve gedeelte moeten ze gedacht hebben dat dit wat te zwaar op de hand was voor kinderen en jongeren. Maar de verzameling uitspraken van de kinderen zelf heeft iets heel oppervlakkig en weinig to the point. Het interactieve deel, waar de kinderen zelf iets kunnen mee doen, is er al helemaal met de haren bijgesleurd. De lay-out van het boek is heel hedendaags, met veel kleuren en variatie. De illustraties van Sabien Clement zijn heel geslaagd: fijnzinnige, humoristische pentekeningen die de tekst tegelijk ondersteunen en optillen.

Hide text