Vijftig jaar geleden, in 1953, schreef de jonge Hugo Claus met De Oostakkerse gedichten een van de belangrijkste bundels uit de 20e eeuw, hooguit vergelijkbaar met de Bezette Stad van Paul van Ostaijen. Met deze gedichten ontpopte Claus zich definitief als de belangrijkste woordvoerder van de zgn. Vijftigers in Vlaanderen. Nu, vijf decennia later, hebben deze gedichten nog steeds niets van hun vitaliteit en hun enorme woordkracht verloren. In een gebalde, sterk beeldrijke taal weet Claus hier een eigen wereld op te roepen waarin de seksuele kracht van man en vrouw ingebed wordt in een mythisch universum, vol symbolen en aloude verhalen. Vanaf het eerste gedicht raakt de lezer nog steeds in de ban van die magie, en de vaststelling van onderzoekers dat deze gedichten in feite gebaseerd zijn op een grondige verwerking van de vegetatiemythen en van de lectuur van andere teksten heeft die ervaring in werkelijkheid nooit overwonnen. De Oostakkerse gedichten blijven één lofzang op de vrouw en het leven, dat wordt ervaren op een dierlijke manier die nergens herleid mag worden tot het menselijke bewustzijn. Dat thema wordt verweven met een oedipaal conflict tussen de begeerde moeder, de begerende zoon en de tirannieke vader. Deze gedichten zijn in grote getale klassiek geworden: 'De zanger', 'Het dier', 'Een vader', 'De moeder' en niet te vergeten de briljante reeks 'Een vrouw' prijken in ongeveer elke bloemlezing en zijn gaan behoren tot de kern van de Nederlandse letterkunde. Speciaal aan deze heruitgave is daarenboven dat het om een facsimile-editie gaat, die tot in de kleinste details de eerste druk kopieert. Ten slotte gaat het om de fotografische weergave van een exemplaar uit het bezit van de dichter zelf, dat voorzien is van commentaren en aantekeningen van zijn hand; meteen is duidelijk in hoeverre eerdere commentatoren schatplichtig zijn aan informatie die hun door de dichter zelf werd aangeleverd. In ieder geval is deze heruitgave (ook al zijn de aantekeningen van Claus niet alle even leesbaar weergegeven) een boeiend en waardevol tijdsdocument. Dat de uitleiding die Paul Claes eerder schreef voor een pocketuitgave van de bundel hier opnieuw is opgenomen, versterkt nog de waarde van deze fraaie uitgave. [Dirk De Geest] Hide text

Vijftig jaar geleden verschenen 'De Oostakkerse gedichten' van Hugo Claus voor het eerst onder de titel 'Nota's voor een Oostakkerse cantate' in het tijdschrift Tijd en Mens. Ter gelegenheid van dit jubileum heeft de uitgever een facsimile-editie laten vervaardigen van de eerste druk, de boekuitgave van 1955, met een omslag naar ontwerp van de auteur. Er is gebruikgemaakt van Claus' persoonlijke exemplaar, met aantekeningen in pen en potlood, die betrekking hebben op de verwijzingen in de tekst. Zo noteert hij bij 'de zoon van Los': Blake, en bij 'wolvin en leeuw': V.d. Woestijne. Ergens anders blijken vijf versregels te doelen op 'de verlaten steden in de woestijn in Cowboyfilms'. Veel commentaar levert het woord 'dauwworm' op: 'naar een afzichtelijk plaatje in een vitrine van een boekhandel voor medische studenten'. De woorden 'en wat ik van de liefde weet' zijn ontleend aan: Koos Schuur. Verder nog verwijzingen naar: Victor Hugo, Vergilius, Verschaeve, een oud Egyptisch gedicht en een legende uit Wales. Veel heeft het niet om het lijf. De oude, wat gevlekte en verkleurde uitgave is perfect nagemaakt. Het nawoord van Paul Claes (de specialist in verwijzingen) is hetzelfde als in de Bezige Bij Poëziepocket uit 1985*, helder, informatief en interpretatief. Hide text