De joodse bruid is een autobiografie waarin Edith Hahn Beer met de hulp van Susan Dworkin een bepalend hoofdstuk uit haar leven vertelt. De joodse Edith Hahn Beer overleefde de Tweede Wereldoorlog in hartje Duitsland door een andere identiteit aan te nemen en te trouwen met een nazi officier. Edith was, zoals het in het discours over de Tweede Wereldoorlog vaak genoemd wordt, een U-Boot, een duikboot. Ze dook onder en was gedwongen haar eigenste ik te verbergen.
De joodse bruid opent in medias res. De nadruk wordt onmiddellijk gelegd op de omgekeerde en verstoorde levensomstandigheden van Edith: "Na een tijd waren er geen uien meer. Mijn collega's onder de Rodekruisverpleegsters in het Städtische Krankenhaus in Brandenburg zeiden dat het kwam doordat de Führer de uien nodig had om er het gifgas van te maken waarmee onze vijanden overwonnen moesten worden." Door haar nieuwe "ik" ontsnapt de schrijfster weliswaar aan de dood. Anderzijds is zij gedwongen om de vervolging en de vernietiging van het Europese jodendom uiterlijk zoals de meeste andere inwoners van het Derde Rijk waar te nemen. Joden en de geallieerden zijn "vijanden". Innerlijk wordt zij echter verscheurd door zowel een … Lees meerDe joodse bruid is een autobiografie waarin Edith Hahn Beer met de hulp van Susan Dworkin een bepalend hoofdstuk uit haar leven vertelt. De joodse Edith Hahn Beer overleefde de Tweede Wereldoorlog in hartje Duitsland door een andere identiteit aan te nemen en te trouwen met een nazi officier. Edith was, zoals het in het discours over de Tweede Wereldoorlog vaak genoemd wordt, een U-Boot, een duikboot. Ze dook onder en was gedwongen haar eigenste ik te verbergen.
De joodse bruid opent in medias res. De nadruk wordt onmiddellijk gelegd op de omgekeerde en verstoorde levensomstandigheden van Edith: "Na een tijd waren er geen uien meer. Mijn collega's onder de Rodekruisverpleegsters in het Städtische Krankenhaus in Brandenburg zeiden dat het kwam doordat de Führer de uien nodig had om er het gifgas van te maken waarmee onze vijanden overwonnen moesten worden." Door haar nieuwe "ik" ontsnapt de schrijfster weliswaar aan de dood. Anderzijds is zij gedwongen om de vervolging en de vernietiging van het Europese jodendom uiterlijk zoals de meeste andere inwoners van het Derde Rijk waar te nemen. Joden en de geallieerden zijn "vijanden". Innerlijk wordt zij echter verscheurd door zowel een hartgrondige afschuw van het nationaal-socialisme als door de onzekerheid over de lotgevallen van haar familie, vrienden en kennissen. Na een uitvoerige terugblik op een verleden wereld, haar jeugd- en studentenjaren in Wenen beschrijft Edith Hahn Beer stap voor stap hoe haar overleven het eindresultaat is van een samenspel tussen bewuste stappen, onontbeerlijke raad en gelukkig toeval. Opvallend is dat hierbij vooral de continuïteit centraal staat: vormelijk kabbelt het verhaal eigenlijk relatief rustig en overzichtelijk voort. Edith slaagt er uiteindelijk in om in het nationaal-socialistische Duitsland een onopvallend en geregeld bestaan te leiden als de Rode-Kruisverpleegster Grete. De grillen van het lot drijven haar bovendien in de armen van Werner, een nationaal-socialist, die tijdelijk haar echtgenoot wordt. De joodse bruid tracht voortdurend spanning op te wekken door de onoverbrugbare afgrond die tussen haar twee identiteiten gaapt in de schijnwerpers te plaatsen. De spanning en vlotheid van deze autobiografie heeft echter een schaduwzijde. De ijzingwekkende kloof tussen het behaaglijke materiële leven van Edith en de wrede lotgevallen van haar vrienden, kennissen en familieleden boet maar al te vaak aan diepgang in. De psychologische vervormingen die in deze extreme omstandigheden door de creatie van een ander "ik" ontstaan worden eerder oppervlakkig uitgewerkt. Zowel inhoudelijk als formeel is De joodse bruid niet vernieuwend of diepgaand. Wel is de schrijfster in staat om door haar uitzonderlijke perspectief sporadisch een interessant licht op het dagdagelijkse leven in het Derde Rijk te werpen en het gevat in momentopnames te schilderen. De roman laat geen diepe sporen achter, wat -- gezien de traumatische gebeurtenissen -- op zijn beurt een verontrustende ervaring kan zijn.
[Liesbeth Haagdorens] Hide text

Veel wonderlijke verhalen uit de Tweede Wereldoorlog hebben hun weg gevonden naar het boek. Dit verhaal is er een van. Een Duitser nazi-officier wordt verliefd op een joodse vrouw die als 'arische' vrouw leeft, maar als ze hem vertelt dat ze joods is, trouwt hij haar toch en ze krijgen een dochter. Tot het einde van de oorlog leeft ze het leven van een keurige Duitse huisvrouw. Haar echtgenoot Werner moet naar het Oostfront en wordt krijgsgevangen gemaakt door de Russen. Na zijn terugkeer uit Rusland (wat zijn vrouw weet te bespoedigen) valt het huwelijk vrijwel onmiddellijk uiteen. Na een tweede huwelijk verhuist Edith Hahn Beer in 1987 naar Israël. Mooi en spannend opgeschreven met ghostwriter Susan Dworkin. Het feit dat het geen roman is maar waargebeurd, maakt het boek des te indringender. Het fotokatern uit de vorige uitgave is in deze nieuwe editie achterwege gelaten.