Dirk Brackes negende roman speelt zich grotendeels af binnen de muren van de gesloten instelling De Zande in Beernem. De auteur, die bekend staat om zijn grondige research, bracht dertig bezoeken aan de jonge bewoonsters. Zijn gesprekken en observaties inspireerden hem tot Het engelenhuis. Bij de aanvang van het verhaal zijn we getuige van Bo's aankomst in Beernem. Nadat ze haar sexy outfit heeft geruild voor een vormeloos nachtkleed spendeert ze de eerste vier dagen in een isoleercel. Ze sluit al snel vriendschap met een andere nieuwkomer, Steffie, een junkie, en met Yasmien, die in Beernem zit omdat ze haar gewelddadige vader wou vermoorden. In drie lange flashbacks wordt uit de doeken gedaan waarom de drie meisjes in De Zande belandden.

De vijftienjarige Bo groeit op in een deprimerend arbeidersgezin. Ze schaamt zich voor haar ouders. Ze heeft schoon genoeg van de armzalige kleren die ze in de Wibra koopt. Maar geld voor iets duurders heeft ze niet. Een schoolvriendin, die steevast piekfijn is uitgedost, introduceert haar bij de charmante Tony, die een baantje weet voor Bo. Ze moet oudere zakenmannen vergezellen naar restaurants of vernissages. Bo is behoorlijk in haar nopjes met de job en met de rijkelijke betaling. Maar het duurt niet lang of de mannen tronen haar mee naar een hotelkamer voor wat minder onschuldig plezier. Bo lijkt er geen graten in te zien, zolang de mannen maar lief zijn.

Ook Steffie heeft het thuis niet makkelijk: haar moeder drinkt en haar stiefvader bepotelt haar. Via een vriend verzeilt ze in het drugsmilieu en voor ze er erg in heeft, is ze verslaafd. Yasmien, ten slotte, voelt zich door iedereen onbegrepen. Op het thuisfront maakt haar tirannieke vader haar het leven zuur en ze brengt dan ook veel tijd door bij haar vriendje. Eigenlijk voelt ze zich meer aangetrokken tot meisjes en in De Zande wordt ze verliefd op Bo.

Sinds Steen , zijn debuut uit 1993, schreef Dirk Bracke een handvol jeugdboeken over jongeren in moeilijkheden. Na thema's als de Braziliaanse straatkinderen in Een vlieg op de muur, de seropositieve Ben in Het uur nul en het seksueel misbruikte meisje in Straks doet het geen pijn meer, brengt hij deze keer een heleboel problemen samen.

Bracke toont het harde regime in Beernem. Het slang dat de meisjes praten moet het rauwe realisme nog wat aanscherpen. Zo leren we dat een ,,posser'' iemand is met een ,,problematische opvoedingssituatie'', een ,,moffer'' zit in Beernem omwille van ,,als misdrijf omschreven feiten''. Naast een portret van het leven in een instelling biedt Het engelenhuis ook een blik achter de schermen van de luxeprostitutie. Bracke kruidt zijn relaas met wetenschappelijke informatie. In een voetnoot geeft hij bijvoorbeeld meer uitleg over de drug tranxene.

Het personage Bo kampt helaas met een geloofwaardigheidsprobleem. Haar naïviteit en goedgelovigheid zijn niet altijd makkelijk te verteren. Al haar klanten lijken haar even vriendelijk en hoffelijk. Pas tijdens de finale, wanneer ze terechtkomt op een decadent seksfeestje, gaan haar ogen open. Het bedoelde schokeffect van deze scène gaat volledig de mist in.. De achtergrondverhalen van Steffie en Yasmien zijn overtuigender, maar blinken niet uit in originaliteit. Net als Bo komen deze personages het meest tot hun recht in de hoofdstukken die zich afspelen binnen de muren van de instelling.

Dat Brackes boeken zo immens populair zijn, ligt niet enkel aan de actuele thema's die hij aansnijdt. Het zit hem ook in Brackes vlotte, directe stijl. Toch leidt die recht-toe-recht-aan-aanpak meer dan eens tot rommelige constructies en weinig inventieve beelden. ,,Een meisje verscheen als een schim in de woonkamer'', lezen we bij de introductie van Steffie. En verder: ,,Een ketting van beelden flitste voorbij.'' Deze fletse metaforen worden gelukkig wat gecompenseerd door de vlotte dialogen tussen de meisjes. Bracke roept op een treffende manier het tieneruniversum op vol biepende gsm's, fluorescerende topjes, navelpiercings en Britney Spears-deuntjes.

Jammer genoeg kan hij het niet laten zijn boodschap extra in de verf te zetten in een drammerige epiloog. Nadat Bo heeft gebroken met haar verleden gaat ze winkelen met haar moeder. Deze keer schaamt ze zich niet voor de winkels die ze aandoet. Trots draagt ze een plastic zak van de Wibra, terwijl haar moeder een blik werpt in de etalage van Het Kruidvat.

Hide text

Dirk Bracke schreef al flink wat jeugdboeken over voor jongeren interessante thema's: kinderprostitutie, straatkinderen, aids, autisme, doofheid, incest... In dit boek tekent hij het leven in een gesloten instelling voor veroordeelde jongeren. Hij vertelt hoe enkelen van hen daar terechtgekomen zijn en hoe het met ze verloopt. De auteur bracht een tijdje door in de instelling 'De Zande' in Beernem; hij noemt het contact met de meisjes en de opvoeders daar "een boeiende en leerrijke ervaring". 'Het engelenhuis' van de titel is de instelling voor reïntegratie; de engelen blijken allemaal gevallen te zijn. Hoofdpersoon is de vijftienjarige Bo de Graaf: om luxueuze dingen te kunnen kopen laat ze zich strikken om escortmeisje te spelen en zo belandt ze in de prostitutie. Op heterdaad betrapt komt ze in de instelling terecht en daar moet ze de verschillende fasen van reïntegratie van probleemjongeren doorlopen: van eenzame opsluiting tot verblijf in de leefgroep en uiteindelijk vrijlating. Haar baantje als escortmeisje bracht geld op voor een luxeleventje en daar kan ze geen afscheid van nemen, ook al niet omdat ze smoorverliefd is op de latin lover Tony, die haar afspraakjes regelt. Zo komt ze telkens opnieuw in de instelling. Haar laatste opdracht, deelname aan een feestje dat een orgie blijkt, doet haar inzien dat Tony haar alleen gebruikt voor het geld. Ze gaat terug naar huis en naar school, maar telkens als ze weer zo'n leuk maar voor een kleine beurs onbetaalbaar jurkje ziet, denkt ze weer aan die gemakkelijke manier van veel geld verdienen. Behalve Bo, van wie anderhalf jaar uit haar leven verteld wordt, krijgen ook nog anderen aandacht: Steffie, wegens drugsgebruik en dealing opgesloten; de lesbische Yasmien, wier moeder al jaren weg is en wier vader haar slaat; de wat dikke Melissa, die door de andere meisjes wordt gepest. Het valt op dat alle meisjes uit kapotte of sociaal zwakke gezinnen komen, waarmee de auteur verwijst naar een belangrijke oorzaak van wangedrag van jongeren. Seks staat centraal in het leven van de meisjes: als middel om geld voor leuke kleren en drugs te verwerven, als antwoord op de vurige wens graag gezien te worden, als middel om anderen te kwetsen ook. Ethische overwegingen spelen daarbij geen rol. Tekenend in dat opzicht is Bo's bewering: "Ik vrij met wie ik wil en daar doe ik niemand kwaad mee." Ook de auteur houdt zich in deze op de achtergrond. De lezer moet maar zelf zijn conclusies trekken. Daardoor krijgen de soms nogal expliciete seksscènes in dit boek iets van sensatiezoekerij. Ze zijn voor jonge lezers zeker een leesprikkel.

De auteur laat hier niet alleen zien hoe jongeren van het rechte pad af raken en hoe men ze soms in een instelling probeert te reïntegreren, wat overigens vaak mislukt. Daarnaast toont hij ook hoe onderwereldfiguren jongeren op allerlei manieren misbruiken voor prostitutie, drugs, mensenhandel, afpersing... Interessant daarbij is de tekening van al de kleine trucjes waarmee de criminelen buiten schot proberen te blijven. Ook over het gebruik van drugs, in het bijzonder heroïne en cocaïne, zit er heel wat informatie in dit boek verwerkt. De politie speelt een vrij positieve rol in het verhaal: met deskundigheid, doortastendheid en vindingrijkheid bevecht ze de maffia en probeert ze jongeren van de ondergang te redden. Anderzijds toont het boek ook hoe weinig echte resultaten de opvoeders in de instelling bereiken, en ook hoe jonge delinquenten precies daar strafbare technieken van elkaar leren.

Alles bij elkaar besteedt de auteur meer aandacht aan informatie over jeugddelinquentie, en alles wat daarmee te maken heeft, en aan het verhaal van nogal sensationele gebeurtenissen (seksscènes, spanningen in het tehuis, ruzie, politierazzia's, de orgie in een oud kasteel en de vlucht van Bo), dan aan de psychologische analyse van de personages.

De stijl is vlot, de dialogen klinken authentiek, het verhaal verdrinkt niet in beschrijvingen. Er zit nogal nogal wat Belgisch Nederlands in het boek (een brik melk, een kasseiweg, het leeflokaal, een armeluis, een zeteltje in het café) en het taalgebruik is niet altijd accuraat. Dingen die een grondige redactie had kunnen vermijden.

Dirk Bracke heeft zich voor dit boek goed geïnformeerd, hij vertelt vlot en met een heldere kijk op wat jongeren boeiend vinden, hij zorgt handig voor afwisseling tussen scènes in de instelling en individuele belevenissen van zijn personages. Toch mis ik nog taalzorg en meer aandacht voor het innerlijke leven van de personages. [Herman De Graef] Hide text

De 15-jarige Bo belandt in de gesloten instelling ‘De Zande’ (het ‘engelenhuis’) nadat ze enige tijd bij een escortbedrijf heeft gewerkt. Samen met Steffie en Yasmien biedt ze het hoofd aan het strenge regime binnen de muren en droomt ze over de vrijheid. Realistische jeugdroman, waarin de auteur geen onderwerp (prostitutie, drugsverslaving) uit de weg gaat. Van de hoofdpersonen wordt in enkele hoofdstukken de trieste voorgeschiedenis geschetst. Het leven in de instelling wordt globaler beschreven: het hoe en waarom van het programma dat de meisjes doorlopen zou nog wat verduidelijkt kunnen worden. De auteur heeft zelf het leven in de instelling van binnen meegemaakt en heeft de verhalen van de meisjes aldaar gebruikt als inspiratie voor zijn boek. De auteur heeft meer jeugdromans rond taboeonderwerpen als jeugdprostitutie op zijn naam staan. Ook dit boek is gedurfd, alhoewel het onder andere door het gebruik van de afstandelijke derde persoon net niet die rauwe intensiteit heeft van ‘Junkies’ (Melvin Burgess), een klassieker in dit genre. Filmeditie met een voorwoord van de auteur, een nawoord van de regisseur van de verfilming 'Bo' en een interview met de hoofdrolspeelster. Vanaf ca. 14 jaar. Hide text

Bo is nog maar veertien wanneer ze begint te werken voor een escortservice. Het supersnel verdiende geld steekt haar de ogen uit: 100 euro om een man te vergezellen naar een diner of een vernissage! Al heel snel wordt er natuurlijk meer van haar gevraagd, en telkens verlegt Bo haar grenzen. En dan wordt ze betrapt met een klant op een hotelkamer, opgepakt, en naar de gesloten instelling van Beernem gebracht. De eerste dagen, in afzondering, zijn een hel. Maar geleidelijk aan went Bo er aan het leventje, evenals haar lotgenoten: Yasmien die aan de losse handen van haar vader is ontsnapt en een oogje op Bo heeft, de junk Steffie wiens stiefvader niet van haar kan afblijven. Wanneer Bo vrij komt, is er geen weg terug. Pas twee opnames later en na harde confrontaties op een seksfeest is Bo ervan overtuigd dat ze ermee moet kappen. Deze bestseller leest als een trein, dankzij de vlotte taal en de meeslepende mix van vriendschappen, relaties, seks, drugs, geld, geweld, en de ons onbekende wereld van de gesloten instelling. Het heeft iets voyeuristisch wel, en de opeenstapeling van probleemgevallen lijkt er wel eens over, al spreekt dit liefhebbers van het genre natuurlijk ongetwijfeld net aan. In deze filmeditie zijn een stukje van de regisseur, een interview met de hoofdrolspeelster, een detail uit het script en enkele regieaanwijzingen toegevoegd.  

Hide text