Arnon Grunberg lijkt in de Nederlandse literatuur inmiddels verworden te zijn tot een instituut. Niet alleen won hij tal van prijzen voor zijn romans, zijn eigengereide zin voor ironie die hij tentoonspreidde via zijn columns deed al behoorlijk wat stof opwaaien. De teksten die hij schreef tussen november 2008 en mei 2011 voor zijn persoonlijke rubriek ‘De mensendokter’ in het weekblad Vrij Nederland samengebracht in een bundel met dezelfde titel. Grunberg beantwoordt in de genoemde rubriek vragen van de lezer. Die lezer wordt aangeduid als ‘Anoniempje’ (zoals in populaire tienerbladen of Flair), of slechts met voorletters en afkortingen. De vragen mogen over alles gaan: politiek, maatschappij, maar ook persoonlijke levensvragen worden niet geschuwd. Grunberg geeft zijn visie, de uitgever gewaagt zelfs van ‘het boek dat alle zelfhulpboeken overbodig moet maken’. De vraag-en-antwoordsessies worden voorafgegaan door een korte duiding van Iki Freud, psychoanalytica in Amsterdam. Hoewel je zou kunnen denken dat ook dit een spelletje van de auteur is, bestaat deze mevrouw echt, ze heeft een praktijk en een paar boeken op haar naam staan. 
Een greep uit de vragen: ‘Doet u aan psychodiagnostiek?’, ‘Mijn man gaat vreemd, wat doe ik eraan?’, ‘Op wie adviseert u me te stemmen?’. In het boek worden ze weliswaar omslachtiger geformuleerd en Grunberg stelt dat hij ze vaak zelf al ingekort heeft. De antwoorden zijn soms eenduidig, maar vaker niet, soms absurd, en vaak wordt naar andere schrijvers en films verwezen. Voor de sporadische lezer van de rubriek lijkt De mensendokter misschien onzin en bladvulling, maar wie aandachtiger leest, ziet algauw de humor van het geheel, alsook de onderlinge verwijzingen in de antwoorden. Juist daarom verdient het in dit uitzonderlijke geval aanbeveling om de columns in boekvorm te lezen, zo heb je vorige teksten steeds bij de hand. Na enige tijd lezen denkt de lezer ongetwijfeld aan de warrige krullenkop van A.H.J. Dautzenberg, de Limburgse schrijver die in één klap beroemd werd in Nederland omdat hij interviews die hij hield, onder andere met Lenny Kilmister van de muziekgroep Motörhead, deels of volledig zelf had verzonnen. Speelt Grunberg een soortgelijk spelletje en heeft hij zijn vragen zelf bedacht? Ook dat blijkt een vraag voor de mensendokter. Diens antwoord is, natuurlijk, meerduidig. Gaandeweg verdwijnt echter het belang van de vraag, en vooral het antwoord daarop, op de achtergrond. Als lezer ben je steeds meer bezig met de parodie, de ironie die Grunberg hanteert om tot een antwoord te komen. Dat is een verdienste van de auteur. De vraag ‘wat is echt?’ is immers een van de moeilijkste die er zijn en zolang het leesplezier er niet onder lijdt, is het antwoord daarop ondergeschikt. Anders dan het boek chronologisch te lezen is het ook erg prettig om de achterin opgenomen personen- en zakenregisters te hanteren. Als de lezer zich afvraagt waar hij snel kan vinden wat Grunberg zei over Frans Kellendonk of wat hij denkt over lokpresentjes kan hij dat via deze lijsten snel terugvinden. Boek om te herlezen en af en toe op te slaan. [Marjan Bex] Hide text

Bundeling van drie jaar (2008-2011) afleveringen uit de parodistische rubriek in Vrij Nederland 'Grunberg helpt' - 'voor al uw vraagstukken van relationele, levensbeschouwelijke of andere aard'. Zoals bijvoorbeeld Beatrijs Ritsema in dagblad Trouw wekelijks netelige vragen van lezers beantwoordt in haar rubriek 'Moderne manieren', zo doet de Mensendokter dat in VN. Op geheel eigen wijze, dat wil zeggen ironisch, badinerend, kritisch, confronterend, liberaal en met enige zelfspot. Niet zelden krijgen vragers en klagers de wind van voren. De dubbele bodem is ook dat - evenals in de rubriek van collega Micha Wertheim in dezelfde VN - vele vragen door de auteur zelf lijken bedacht. De humor begint dan ook niet zelden reeds bij de vraag, zoals 'Praat u altijd met de kapper?', al zijn de meeste vragen langer. Als geheel een grappige uitgave, mede uiteraard door de scherpe en vrijzinnige stijl van de auteur. De toegevoegde onderwerpen- en personenregisters fungeren dan nog als vrolijke kersen op deze schuimtaart. Hide text