Toneeltekst. Twintig jaar na zijn Shakespeare-marathon Ten oorlog zet Tom Lanoye zijn tanden in Christopher Marlowe. De felomstreden kroon van Edward II is een koningsdrama ontdaan van alle ballast.
De eerste scène van Tom Lanoyes bewerking vat meteen de essentie: een intiem gesprek tussen de stervende koning Edward I en zijn beminde kleinzoon wordt abrupt verstoord door diens vader Edward II. De nieuwe vorst is de indringer in de koninklijke bloedlijn, onbekwaam om zijn aandacht over zijn land en zijn minnaar te verdelen.
Bij Christopher Marlowe (1564-1593), pionier van het elizabethaanse theater, bezweken de personages wel vaker onder hun fatale lotsbestemming. Zijn postuum verschenen Edward II ging de geschiedenis in als het allereerste koningsdrama. Dat Lanoye met dat genre overweg kan, bewees hij eerder met Ten oorlog, waarin hij Shakespeares acht koningsdrama's tot een twaalf uur durende marathon bewerkte. Zijn aanpak is niet veranderd: 'Schrap alle veldslagen! Schrap alle bodes en ambassadeurs, alsook de meeste nevenintriges!' Achtendertig personages werden er acht, de focus kwam resoluut te liggen op de driehoek ron…Lees verder
De eerste scène van Tom Lanoyes bewerking vat meteen de essentie: een intiem gesprek tussen de stervende koning Edward I en zijn beminde kleinzoon wordt abrupt verstoord door diens vader Edward II. De nieuwe vorst is de indringer in de koninklijke bloedlijn, onbekwaam om zijn aandacht over zijn land en zijn minnaar te verdelen.
Bij Christopher Marlowe (1564-1593), pionier van het elizabethaanse theater, bezweken de personages wel vaker onder hun fatale lotsbestemming. Zijn postuum verschenen Edward II ging de geschiedenis in als het allereerste koningsdrama. Dat Lanoye met dat genre overweg kan, bewees hij eerder met Ten oorlog, waarin hij Shakespeares acht koningsdrama's tot een twaalf uur durende marathon bewerkte. Zijn aanpak is niet veranderd: 'Schrap alle veldslagen! Schrap alle bodes en ambassadeurs, alsook de meeste nevenintriges!' Achtendertig personages werden er acht, de focus kwam resoluut te liggen op de driehoek rond Edward II: staat, gezin en geliefde.
Pronkminnaar
Een clevere ingreep, dat zeker. Hij staat Lanoye alvast toe om de spanning tussen Edwards naasten maximaal aan te zetten. De kiem van die spanning is Gaveston, zijn Franse pronkminnaar die het hele rijk tegen de haren strijkt wanneer hij naast Edward op de troon belandt. Opvallend in Marlowes relatieschets is dat niet zozeer de homoseksuele aard ervan als wel Gavestons lage afkomst diens rivalen tegen de borst stoot.
Erg interessant is ook zijn interpretatie van koningin Isabella, Edwards lijdende echtgenote: deze keer vlucht ze niet uit het huwelijk maar blijft ze trouw aan de zijlijn van Edwards vernederende strapatsen. Weinig beterschap dus na de feministische kritiek op Lanoyes andere prestigieuze koningsdrama, Risjaar Drei, maar uit Isabella's personage spreekt wel een grootse tragiek en mentale kracht.
Haar rol is dan ook illustratief voor Lanoyes bewerking: die puurt het origineel tot zijn essentie uit maar actualiseert het niet. Edwards vrijwillige troonsafstand moet ten tijde van machtige en door God gezegende dynastieën een erg provocatieve ingreep gebleken zijn. Zijn buitenechtelijke affaire is volgens Lanoye dan ook 'een aanklacht tegen de doem van de afstamming' in een tijd waarin die alles betekende. In deze bewerking is die aanklacht verscherpt maar ook verouderd, waardoor de tekst soms urgentie mist.
De felomstreden kroon van Edward II is een deskundig omgebouwde Marlowe, een strak en efficiënt koningsdrama vol klassieke grandeur.
Prometheus,116 blz., 19,99 €.
Verberg tekst